लेखणी अरुंधतीची

  जी वन मु क्ता त्मा जी वन मु क्ता त्मा आपल्या अवती भवती असंख्य माणसं वावरत असतात. दिसायला म्हणावी तर सर्वसाधारणपणे एकसारखीच वाटणारी काळी, गोरी, उंच, बुटकी दिसायला फार वेगळी नसतात. त्यांच्यामधेच अत्यंत प्रतिभावंत, कलाकार, शास्त्रज्ञ किंवा सर्व जीवनाचा आस्वाद घेऊनही कमलपत्राप्रमाणे त्यापासून अलिप्त असलेले कितीतरी जीवनमुक्त आत्मे सहज वावरत असतात. माझ्या लहानपणी, पुण्याच्या गणपती चौकात कोपर्‍यावर एक ---सुगंधी उदबत्ती असं काहीसं छोटसं दुकान होतं. इमारतीला जोतं असल्याने दुकान उंचावर होतं. अनेक वेळेला संध्याकाळी त्या दुकानाच्या बाहेर एका साध्याशा छोट्या लाकडाच्या स्टुलावर बसून खूपवेळ दुकानदाराशी गप्पा मारत बसलेला एक निरुद्योगी, रिकामटेकडा इसम मी वर्षानुवर्ष पहायचे. एक दिवस वडिलांबरोबर जातांना वडिलांनी त्यांना नमस्कार केला आणि त्या व्यक्तिने त्याहून नम्रपणे आदर भावाने प्रतिनमस्कार केला. ‘‘छोटा गंधर्व ---!’’ माझ्या प्रश्नार्थक मुद्रेला उत्तर मिळालं. ज्याला आपण रिकामटेकडा समजत होतो तो रंगमंचावरील एक मोठा कलाकार आहे हे कळल्यावर माझीच मला लाज वाटली. त्यांचं सामान्य माणसाप्रमाणे अत्यंत साधं,...