Posts

Showing posts from October, 2022

शुभ्र बहार -

  शुभ्र बहार -                भोजराजाच्या औदार्याची , दानशूरपणाची कीर्ती ऐकून अनेक दरिद्री लोक मोठ्या अपेक्षेने धारानगरीत येत. कुठलेच काव्यगुण , साहित्यगुण नसलेले हे लोक विन्मुख परत जाऊ नयेत ह्यासाठी कालिदासाला काही ना काही युक्ती शोधावी लागे. प्रत्येकाच्या पात्रतेनुसार तो कोणाला एखादा श्लोक रचून देई आणि तो दरबारात म्हणायला सांगे तर कधी नुसतेच एखादे आशीर्वचन सांगे. पण त्यातही हे लोक काही ना काहीतरी गफलत करत आणि राजावर चमत्कारिक चमत्कारीक आशीर्वादांचा पाऊस पडे. अशावेळेला त्यांच्या चुका सुधारून त्या गरीब लोकांना धन मिळवून देण्यासाठी कालिदासच पुढे येई. एकदा एकजण कालिदासाने सांगितलेला आशीर्वाद घोकत घोकत दरबारात येत असतांना त्याला उंट हा नवीनच प्राणी दिसला. कुतुहलाने त्याचे नाव विचारले असता सांडणीस्वार म्हणाला , `` उष्ट्र म्हणतात याला. '' झाल! ह्या नवीन प्राण्याचं नाव चांगल लक्षात रहावं म्हणून तो उषरट उषरट घोकत राहिला आणि प्रत्यक्ष राजाच्या दरबारात पोचेतो कालिदासानी सांगितलेला मूळ आशीर्वाद विसरून ` उषरट...

फळरुची , खाद्यरीती

  फळरुची , खाद्यरीती भारतात ऋतुमानाप्रमाणे विविध फळांची रेलचेल असते . प्रत्येकाची फळ खाण्याची आपली आपली खास रीत असते . केळ हे काश्मीर आणि थंड प्रांत सोड ले तर भारताचं फळ म्हणायला हरकत नाही . केळ खायचा आनंद मात्र प्रत्येक जण वेगवेगळ्या प्रकारे घेत असतो . कोणी थोड थोडं केळ सोलून सालातून मोकळा झालेला गराचा दंडगोल चवीचवीने खात असतो तर कोणी हाताने त्या दंडगोलाचा तुकडा मोडून तोंडात घालत असतो . अशाने केळ उष्टे होत नाही आणि कोणी आले तर त्याच्याबरोबरही शेअर करता ये तं. पण जस जसं केळ संपत येतं तसं Setter किंवा Hound जातीच्या कुत्र्याच्या लांबलचक लोंबत्या कानाप्रमाणे केळाची लोंबती साल कोणा कोणाला आवडत नाही . ते आधीच केळाला पूर्ण सालहीन करून   आतील गराचा संपूर्ण दंडगोल हातात धरून आत्मानंदी टाळी लागल्या सारखा खात राहतात . कोणी रस्त्यात केळ विकत घेऊन तिथेच त्याचं पूर्ण साल काढून , ते वाटेतच भिरकावून आपल्याच तंद्रीत केळ खात पुढे निघून जातात. पेरूवाल्याकडून   आपल्याला हवा तसा खोबरी , कडक वा पिकलेला पेरू घेतला की त्याच्याकडूनच सुरीने त्याचे चार भाग करून त्यात आपल्या आ व डीप्रमाणे...

पुणेरी पाट्या -

  आत्तापर्यंत न लक्ष गेलेल्या पुणेरी पाट्या - ` पुणेरी पाट्या ' ह्या विषयावरील अनेक लेख whats app, F.B, अनेक social media   वरून   अधुन मधुन viral होणं ही नेहमीचीच गोष्ट आहे . पुणेरी पाट्यांबद्दल लिहिणारे हे काही कोणी पहिले नाहीत . 1921 ते 1932 च्या काळातील आचार्य प्र . के . अत्रे यांच्या   साहित्यातही त्यांनी पुणेरी पाट्यांवर   सर्वांच मनोरंजन होईल अशी यथेच्छ लेखणी चालवलेली होती . ` माझे खाद्य जीवन ' ह्या पु . लंच्या लेखाच्या अर्धशतक आधी अत्रे यांची लेखणी पुण्याच्या ठिकठिकाणच्या मिळणार्‍य़ा खमंग पदार्थात बुचकळून ताजीतवानी झाली होती .     हो पण मला बोलायचं आहे पुण्याच्या पाट्यांबद्दल ! ज्या इतरांना सहजासहजी दिसल्या नाहीत ` त्या ' पाट्यांबद्दल . कधीकाळी आईन्स्टाईन म्हणाला होता , ` जगात ज्याला जे पाहिजे तेवढच दिसत .' त्याप्रमाणे काही पुणेरी   पाट्या आजही माझ्या नजरेसमोरून हलत नाहीत . त्या पाट्यांनी अनेकांची जीवनं घडवली असतील . अनेकांच्या मनात त्या मंद ...