12 रंगांचा देश -
12 रंगांचा देश -
कुठल्याही मॉरिशियन माणसाला आपल्या छोट्याशा देशाबद्दल बोलतांना शब्द कमी पडत. आमचा देश सप्तरंगातूनच जन्माला आला आहे. कोणी म्हणे आमचा देश रंगांचा! खरच होतं ते. वसंतात इंद्रधनुच्या वेलीला रंगीबेरंगी कोवळी तजेलदार पालवी फुटावी आणि ती वेल बहरून यावी असे सप्तरंग ह्या देशात सतत बहरलेले असत. रत्नांना कोंब फुटावे तशा रंग छटा निसर्गात सर्वत्र कुठल्या ना कुठल्या स्वरुपात अचानक डोकावून जात.
इंद्रधनुच्या देशात –
सूर्य आणि वर्षेच्या सुंदर पोट्या इथे जिथे तिथे आपले सप्तरंगी परकर सावरत बागडत असतात. आई-बापाचे कौतुकाने रोखलेले डोळे त्यांच्या लीलांना अजुनच बहार आणतात. आपल्या सप्तरंगी लवचिक देहलतांच्या कमानी कधी समुद्रावर, कधी शेतात, कधी घरांवर, कधी डोंगरावर, कधी दरीत, तर कधी एखाद्या प्रपाताच्या पाण्याच्या धारेवर टाकत दिवसभर त्यांचे सागा किंवा बॅले नृत्य सुरू असतो. तुमचं देहभान विसरायला लावतो. त्यांचे सप्तरंग कॅमेर्‍यात उतरवून ठेवावे म्हणून कॅमेरा सज्ज करावा तर ह्या गायब! तर कधी पोर्टलुईच्या तासभर प्रवासात त्या तुमची संगत सोडणार नाहीत. आकाशाच्या तर कधी ढगाच्या पोटाला सप्तरंगी हात पुसून जाणर्‍या ह्या पोट्यांना कॅमेर्‍यात
साठवण्याइतका कॅमेर्‍याचा आवाका तरी कुठला! कधी एखादी इमारतच सप्तरंगी करतील तर कधी जमिनीच्या कुशीतुन सप्तरंगी तलवारीच्या पात्यासारख्या बाहेर पडतील. कधी निळ्याशार समुद्रावर त्यांच्या देहलता टेकवतील. मोठीचं अनुकरण धाकटीनी करावं तसं कित्येकवेळा तीन तीन सप्तरंगी इंद्रधनुषी कमानी घालून उभ्या! जणु इंद्राच्या दरबारीच्या रंभा, उर्वशी मेनकाच. त्यांच्या आरसपानी तलम देहांना स्पर्श केला तर थोडेसे रंग हातावर येतील असं वाटायचं. 180 अंशातल्या त्यांच्या कमानी मोजून घ्याव्यात. कंपासनी काढतांनाही इतकी सफाई जमणार नाही. कधी घराचा पडदा दूर सारावा तर त्यांची सप्तरंगी पावलं सप्तपदी चालल्यासारखी कुठुन कुठे गेलेली दिसतील. त्यांचा लपाछपीचा खेळ बघणं विलक्षण आनंददायी. कितीही म्हटलं तरी पोरींचा ओढा बापाकडेच असतो. सूर्याने दिवसाचा निरोप घेतला की ह्याही त्याचे हात धरुन पळाल्याच.
लाल सुंदरी, पिवळ्या सुगरणी, हिरव्या पाली, गुलाबी कबुतरं
रंगाची उधळण असलेल्या या देशात अनेक रंगिबेरंगी सुंदर गोष्टी मन वेधून घेत. जरा शहराबाहेर आलं की तेथील कमरेएवढ्या उंच वाढलेल्या गवतावर बसून झोका घेणार्‍या लालचुटुक चिमण्या घराच्या आजुबाजुलाही काही दिवसात दिसायला लागल्या. मी स्वयंपाकघरात काम करत असतांना शेजारच्या बाल्कनीत चिमणीची चिवचिव ऐकू आली. सहज डोकावले तर एक चिमणी उड्या मारत होती. चिवचिवत होती पण तिचा रंग मात्र लालचुटुक होता. तिला थोडेसे तांदुळ टाकले तर अजून चार पाच येऊन दाखल झाल्या. डोळ्यात काजळ घातल्यासरखी काळीभोर रेघ डोळ्याभोवती दिसत होती. होत्याही चुणचुणीत. मी नसले तर सरळ घरात यायच्या शोधत. सोफ्याच्या पाठीवर चिवचिवत बसायच्या. `आम्ही आमच्या देशाचा कोपरान् कोपरा सुंदर करतो' विशालच्या या वाक्याला निसर्गानेही दुजोरा दिला होता. नेहमीच्या राखाडी चिमण्यांनाही लालचुटुक रंगवून मॉरिशसला पाठवलं होतं. आमच्या समोर राहणारा आमचा एक शाळकरी छोटा चिनी मित्र अंकलना भेटायला आला होता. त्याला त्या लाल चिमण्यांबद्दल विचारल्याबरोबर तो म्हणाला `रूज गॉर्ज?' रूज म्हणजे लाल. (लहान असतांना गालांना लावायच्या लालीला आम्ही रूज म्हाणायचो.) गॉर्ज (Gorgeous) थोडक्यात लाल देखणी किंवा लाल सुंदरी.
दोन तीन महिने गेले आणि ह्या लाल धिटुकल्या एकदम दिसेनाश्या झाल्या. दुसर्‍या साध्या चिमण्या यायला लागल्या. ह्या लाल चिमण्या गेल्या कुठे कळेच ना. लाल चिमण्यांचे परिचित आवाज ऐकू आले की धावत जावं तर राखाडी चिमण्याच किलबिलाट करत असत. मग कळलं की पक्ष्यांच्या वीणीच्या
हंगामात लाल दिसणार्‍या ह्या चिमण्या नंतर परत आपल्या साध्या चिमण्यांसारख्या दिसायला लागतात.
रस्त्यातून जातांना हळदी रंगाच्या सुगरणींची झाडाझाडंवर लोंबकाळणारी घरटी अणि घरट्यातल्या पिलांना भरवणारे नर-मादी कितीही वेळा पाहून आनंदच वाटत असे. इथल्या सुगरणींची घरटी मात्र जरा वेगळी असतं. घरात शिरायला लांबलचक बोळ त्यांनी विणलेला नसे. कित्येक वेळेला रस्त्यावर हे पक्षी मरून पडलेले दिसत. मॉरिशसच्या तीव्र उन्हामुळे ते मरून पडत का तेथे ह्या पक्षांना मारून खाणारे कावळे, घारी, भारद्वाज, घुबड इत्यादि पक्षी नाहीत हे मात्र नाही माहित.
येथील निसर्गाने चिमण्यांनाच नाहीतर पालींनासुद्धा (गेको ) रंगीत बनविण्याची करामत साधली आहे. बगिचात हिंडणार्‍या या हिरव्या-निळ्या लालठिपक्यांच्या सरड्यासारख्या पालींच्या पंजांच्या प्रत्येक बोटावर एक छोटा गोल गोळा चिकटवल्यासारखा दिसे. बाहेर सहलीला गेलं की तिथे बसायला, डबे खायला टेबल आणि बाक असत. कित्येवेळा त्या टेबलांवर ह्या हिरव्या-निळ्या पाली /गेको सुळकन इकडे तिकडे पळून जात.
चाचा नेहरुंच्या फोटोत शांतीदूत म्हणून पांढरी कबुतरं हवेत सोडतांना कधी ना कधी प्रत्येकाने पाहिली असतील. इथल्या रंगांच्या दुनियेने कबुतरांनाही गुलाबी करून दाखवायची करामत साधली आहे. प्रेमाच्या दुनियेचं प्रेमाचं प्रतिक! इलो अ‍ॅग्रथ ह्या बेटावर ही गुलाबी कबुतरं ठायी ठायी दिसतात.
सप्तरंगी वाळू -
ही रंगांची दुनिया सजीवांपर्यंतच मर्यादित नाही तर शॅमेरीलच्या टेकडीवर उन सावल्यांचा सुरेख खेळ असावा अशी सप्तरंगी वाळू इथे रंगाचे वेगवेगळे थर बनवते. आणि रंगांचे सुरेख नमुने वा
आकृतीबंध तयार होतात. ह्या वेगवेगळ्या रंगांची वाळू आपण एकत्र जरी केली तरी काही वेळाने प्रत्येक रंगाचे थर वेगवेगळे होतात असं इथले लोकं सांगतात. हिरव्यागार वनश्रीने नटलेल्या ह्या भागात काहीच भाग असा सप्तरंगी वालुकामय कसा असावा हे मोठं कोड आणि आश्चर्यच आहे. ह्या सप्तरंगी वाळूभोवती आता कुंपण घालून ठेवलं आहे.
प्रवाळ, मासे आणि फुलांची रंगित दुनिया
शॅमेरिलची सप्तरंगी वाळू असो किंवा समुद्राच्या अंतरंगातील रंगतदार प्रवाळांची दुनिया असो. प्रवाळाचे विविध आकार आणि रंग, त्यांच्या तयार झालेल्या प्रचंड वस्त्या, त्याच्या मधुन मधुन आपल्या शेपटांची वल्ही शांतपणे हलवत सुळकन फिरणर्‍या हजारो रंगीबेरंगी माशांचे थवे , समुद्राच्या पाण्याखालची ही रंगांची गूढ दुनिया असो किंवा प्रत्यक्ष आकाशात क्षणोक्षणी प्रकटणारं इंद्रधनुष्य असो. मोरपंखी समुद्राच्या निळ्या हिरव्या छटा असोत किंवा आकाशाचा निळा घुमट असो. अँथुरियमच्या फुलाचा लाल चुटुक तळवा असो अथवा बर्ड ऑफ पॅरेडाईजच्या फुलावरचे लाल, केशरी, निळे, जांभळे सप्तरंग असोत, आकाशात उगवणारा सूर्य जणु काही परसात झाडावर उमलल्या सारखी लालबुंद जास्वंद असो अथवा तिच्यावर झालेली विविध रंगाची आतशबाजी असो. सुंदर रंगांची पखरण प्रत्येक वस्तुमात्रावर झालेली आढळेल. समुद्राच्या पाण्यातील माशांच्या रंगांनी तर कमालच केलेली दिसेल. कोळी जरी मासे विकत बसला असला तरी त्याच्याकडे लाल, निळे, जांभळे, हिरवे असे विविधरंगी आणि अंगावर विविध कलाकृती रेखाटलेले मासे पाहून शाकाहारी माणूससुद्धा तोंडात मासा नाही तरी आश्चर्याने बोट तरी नक्कीच घालेल. मनात झिरपत गेलेले हे रंग अचानक माझ्या समोरच्या कागदावर उमटत गेले -
रंग सांडले आकाशात
अलगद उचलले मी हातात
भरून पाहता जीवनात
हरखून गेले मी मनात।।
जीवनाचं चित्रच बदललं --
रंगिबेरंगी सूर्य नटला
सोनेरी किरणांनी सजला
मुलायम गुलाबी ढगांचा
सुंदरसा गालिचा अंथरला।।
पावसाच्याच धारांवरती
इंद्रधनूचा पूल बांधला
चंद्रकोरीचा झुला टांगला
चांदण्यांचा मांडव घातला।।
नक्षत्रांची झुंबरं पेटली
नवग्रहाची तोरणं बांधली
आकाशाची गहिरी नीळाई
जीवनात चित्रित झाली।।
मी पणाचा मळकट रंग
आकाशगंगेत वाहून गेला
आकाशाएवढा ‘तुका’ आज
क्षणभर जीवनात अनुभवला।।
हा आकाशाएवढा तुका अनुभवायला मात्र मला मॉरिशस गाठायला लागलं. रंगात निथळणार्‍या या देशात आकाशाएवढा तुका भेटून जेवढा आनंद झाला तेवढाच आनंद खरोखरचा हाडामासाचा
तुकाराम विठ्ठलाच्या देवळात भेटल्यावरही झाला .
------------------------------------------------------------------
( पुढचे प्रकरण वाचण्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करावे. )
13 बुलांजेरी आणि पॅटिसेरीचा देश –
खाली दिलेल्या प्रकरणाच्या नंबरवर क्लिक केल्यास ते प्रकरण उघडेल
Comments
Post a Comment